Aquarellen van Bart McLeod in De Zalmen

Deze expositie is een bloemlezing uit de vele aquarellen die ik in de omgeving van De Zalmen heb geschilderd. De aquarel techniek stelt mij in staat heel direct naar de waarneming te werken, buiten in de natuur. Ik maak mijn landschapsaquarellen uitsluitend naar directe waarneming, zonder eerst foto’s of schetsen te maken. Dit geeft de werken een spontaan en soms een zoekend karakter. In mijn aquarellen pas ik de klassieke engelse techniek toe, waarbij geen gebruik wordt gemaakt van dekwit of maskeer vloeistof. Dat betekent dat het licht altijd wordt gevormd door het wit van het papier uit te sparen.

Een landschap trekt mij aan als het een bepaalde paradijselijke geborgenheid uitstraalt. Zonder nostalgisch te hoeven zijn kan een landschap een bepaalde zorgeloosheid en tederheid over zich hebben waarin je je veilig voelt. Het is dan of de tijd even stilstaat en het altijd zo heeft moeten zijn en ook zo zal blijven. Dat gevoel bij een plek in de natuur willen ervaren stelt eisen aan de plek. Je kunt niet zomaar overal neerstrijken en gaan schilderen.

In de dagelijkse werkelijkheid veranderen de omstandigheden en de aard van het landschap voortdurend. Er is in het echte leven geen vaste plaats voor paradijselijke geborgenheid. Zo zijn bijvoorbeeld reusachtige oude bomen in de praktijk vogelvrij. Schilderachtige oude schuurtjes die bijna uit elkaar vallen worden opgeknapt of verwijderd. Rijk, door de tijd gekleurd pleisterwerk wordt vernieuwd en verblindend wit geverfd. Ruïnes worden opgeknapt en van hekwerken voorzien. Niets wat mij heilig is is veilig voor de allesoverheersende drang naar netheid en ordentelijkheid.

Door te schilderen kan ik een moment van paradijselijke geborgenheid voor altijd veilig stellen. Het geeft me de zekerheid iets in te kunnen brengen tegen de loop der dingen. Die moet zijn loop hebben, dat spreekt voor zich, maar ik heb er iets aan kunnen onttrekken. Elke aquarel die hier hangt stelt zo’n moment voor. Het is een unieke waarneming van een moment dat niet kan worden gereproduceerd. Het is voor altijd verdwenen en die ene aquarel is de enige getuigenis die er nog van over is.